Karadağ, AB’ye uyum sürecinde attığı adımlar ve büyüme odaklı politika setleriyle son iki yılda yatırımcının radarında yeniden üst sıralara çıktı. 2024’te AB’nin 23 ve 24’üncü fasıllardaki ara kriterlerin “genel olarak karşılandığını” teyit etmesi ve 2024–2025’te bazı fasılların geçici olarak kapanması, yatırım güvenini güçlendiren net sinyaller verdi.
Neden “üyelik öncesi” dönem fırsat dönemidir?
- Değerleme makası: Üyelik öncesi dönemde fiyatlar hâlâ Avrupa ortalamasının altında seyrederken, üyelik ilerledikçe beklenen “algı primi” ve fon akışı fiyatlara yansıyabiliyor. 2024’te yeni konutların ülke geneli m² ortalaması 1.846 € oldu; bu, özellikle sahil bölgelerindeki daha yüksek seviyelerle birlikte, yakın vadede yukarı yönlü potansiyelin sürdüğünü gösteriyor.
- Turizm talebi ve kira döngüsü: 2024’te 2,61 milyon turist ve 15,59 milyon geceleme gerçekleşti. Bu hacim, sezonluk ve yıllık kiralamalar için güçlü bir talep zemini oluşturuyor.
- Politika ve fon desteği: AB’nin Batı Balkanlar Büyüme Planı (2024–2027) ile aday ülkelerin tek pazara kademeli entegrasyonu, düzenleyici uyum ve finansmana erişimde ivme yaratıyor. Plan toplam 6 milyar € (2 milyar € hibe, 4 milyar € imtiyazlı kredi) büyüklüğünde ve reform şartlı. 2024’te Kotor’da yapılan bölgesel zirve de bu sürecin hızlandırılmasına odaklandı.
Yatırımcıya doğrudan yansıyan başlıklar neler?
- Şeffaflık ve öngörülebilirlik: AB müktesebatına uyumla birlikte şehircilik, tüketici ve rekabet hukukunda öngörülebilirlik artar. Bu, sözleşme güvenliği ve tapu süreçlerinde risk primini düşürür. 2024–2025’te kademeli fasıl kapanışları bu yönde olumlu sinyal veriyor.
- Vergi çerçevesi: Yeni projelerde KDV standart oranı %21, 2025’ten itibaren ilave %15’lik yeni indirimli oran rejimi yürürlükte (bazı mal/hizmetlerde). Yeniden satışlarda (ikincil) taşınmaz devir vergisi 2024’ten beri kademeli: 150 bin €’ya kadar %3; 150–500 bin € bandında 4.500 € + aşan kısımda %5; 500 bin € üzeri 22.000 € + aşan kısımda %6.
- Kira gelirlerinin vergilendirilmesi: 2025 itibarıyla bireysel kira gelirlerinde %15 gelir vergisi ve standart gider indirimleri (uzun dönem sözleşmelerde yaygın %30) uygulanabiliyor.
Sonuç:
Üyelik öncesi dönem; fiyatlama avantajı + talep görünürlüğü + regülasyon şeffaflığı üçlüsünü birlikte sunuyor. 2024–2025’te ilerleyen müzakere süreci, turizmde güçlü baz ve vergi çerçevesinin netleşmesiyle birleşince, Karadağ’ı “erken pozisyon almak” için elverişli bir pazar haline getiriyor.